Υπερτροφία προστάτη

Οι σημαντικότερες παθήσεις του ουροποιογεννητικού συστήματος που απασχολούν τον ανδρικό πληθυσμό είναι οι παθήσεις του προστάτη, καλοήθης υπερτροφία ( αυτό που ο κοινός άνθρωπος αποκαλεί "προστάτη") και ο καρκίνος του προστάτη. Σήμερα θα μιλήσουμε για την καλοήθη υπερπλασία του προστάτη

Τι είναι όμως ο προστάτης;

Είναι ένα όργανο που ανευρίσκεται μόνο στούς άνδρες. Πρόκειται για ένα αδένα που έχει δύο βασικές λειτουργίες: να βοηθά στη καλή λειτουργία της κύστης κατά την ούρηση αλλά και στην φυσιολογική σεξουαλική λειτουργία εκκρίνοντας διάφορα προστατικά υγρά.

Ακριβώς κάτω απο την κύστη και περιβάλλει (αγκαλιάζει) την ουρήθρα,τον σωλήνα δηλ. που συνδέει την κύστη με το πέος δια μέσου του οποίου βγαίνουν τα ούρα.Άλλα σημαντικά όργανα του ουρογεννητικού συστήματος είναι τα νεφρά, οι ουρητήρες και οι όρχεις.

Ο προστάτης έχει μέγεθος ενός καρυδιού και απο την ηλικία των 40-50 ετών αρχίζει και μεγαλώνει και διογκώνεται κάτω απο την επίδραση μίας ορμόνης (της λεγόμενης ανδρικής ορμόνης ) της τεστοστερόνης. Ήδη στην ηλικία των 50 ετών οι μισοί άνδρες έχουν μεγάλο (διογκωμένο) υπερτροφικό προστάτη. Στην ηλικία των 80 ετών σχεδόν το 100%.

Τι σημαίνει όμως αυτό ότι όλοι οι άνδρες, απευθύνονται στον γιατρό γιατί έχουν διογκωμένο προστάτη;

Η απάντηση είναι όχι και μόνον 4 στους 10 άνδρες ζητούν αντιμετώπιση των ενοχλημάτων τους απο τον Ουρολόγο

Ποία είναι τα συμπτώματα της υπερτροφίας του προστάτη;

Απο τα πρώτα συμπτώματα της υπερτροφίας του προστάτη είναι η συχνουρία (δηλ. να πηγαίνουμε να ουρούμε πολλές φορές κατά την διάρκεια της ημέρας ),και εδώ θα πρέπει να πούμε οτι ο φυσιολογικός άνδρας ουρεί 3-5 φορές την ημέρα χωρίς βέβαια αυτό να είναι απόλυτο, γιατί εάν κάποιος πίνει πολλά υγρά είναι φυσικό να πηγαίνει στην τουαλέττα και πιό συχνά. Άλλο πρώιμο σύμπτωμα αποτελεί η μείωση της ακτίνας των ούρων είναι αυτό που λέμε τα «ούρα δεν πάνε μακριά» και χαρακτηριστικά πολλές φορές σε προχωρημένη υπερτροφία προστάτη ο ίδιος ο ασθενής αναφέρει ότι ουρεί «σχεδόν πάνω στα παπούτσια του». Η νυκτουρία η ανάγκη δηλ. να ξυπνάμε το βράδυ να ουρήσουμε και μάλιστα σε ορισμένους αυτό συμβαίνει πολλές φορές κατά την διάρκεια της νύχτας ώστε ο ύπνος τους να περιορίζεται στο ελάχιστο και έτσι να αισθάνονται κουρασμένοι καθόλη τη διάρκεια της ημέρας. Η δυσκολία να ξεκινήσει ,να αρχίσει η ούρηση είναι άλλο ένα σύμπτωμα ότι ο προστάτης μας έχει μεγαλώσει .

Η ανάγκη να πάμε αμέσως (να τρέξουμε) στη τουαλέτα και να μη μπορούμε να αναβάλλουμε αυτό το αίσθημα , με αποτέλεσμα πολλές φορές να έχουμε και απώλεια δηλ, ακράτεια ούρων είναι σύμπτωμα της υπερτροφίας του προστάτη που βασανίζει τον ασθενή και δημιουργεί προβλήματα υγιεινής αλλά και προβλήματα κοινωνικού τύπου( όπως το να περιορίζεις τις εξόδους σου , λόγω της ακράτειας ή της έντονης συχνουρίας).Η αίσθηση ότι δεν έχει αδειάσει τελείως η κύστη μας και ότι έχουν μείνει και άλλα ούρα μέσα, μετά από κάθε ούρηση, η λεγόμενη χρόνια κατακράτηση ούρων, (ιατρικά επίσχεση ούρων) μία επικίνδυνη κατάσταση καθότι τα ούρα που μένουν μέσα στην κύστη , δημιουργούν ουρολοιμώξεις αλλά ακόμα χειρότερα παλινδρομούν (πηγαίνουν) προς τα νεφρά, με αποτέλεσμα να διαταράσσεται και να επιβαρύνεται η λειτουργία τους και μάλιστα πολλές φορές να οδηγούνται στην νεφρική ανεπάρκεια. Εκτός από την χρόνια κατακράτηση ούρων μπορεί και να συμβεί μία ξαφνική ,απότομη ,οξεία κατακράτηση των ούρων ( οξεία επίσχεση ούρων), σε ένα ασθενή που ουρούσε με προβλήματα λόγω του διογκωμένου προστάτη αλλά κατόρθωνε σε ικανοποιητικό βαθμό να αδειάζει τη κύστη του, μετά από μεγάλη κατανάλωση οινοπνεύματος ή ακόμα μετά από μεγάλη πρόσληψη υγρών σε μικρό χρονικό διάστημα ή καθυστέρησε και ανέβαλλε την ούρηση για αρκετή ώρα, τότε αδυνατεί να ουρήσει ενώ το επιθυμεί με αποτέλεσμα να αγωνιά και να επιδεινώνεται ακόμη περισσότερο η κατάσταση, να πονά και η μοναδική λύση είναι η εισαγωγή επειγόντως ουροκαθετήρα για να εξέλθουν τα ούρα. Αυτά και άλλα που για συντομία δεν αναφέρουμε όπως π.χ. η διακεκομμένη ούρηση ( ότι δηλ. δεν μπορούμε να κρατήσουμε μία συνεχή ροή κατά την ούρηση ) αποτελούν τα κυριότερα συμπτώματα και ένδειξη ότι ο προστάτης μας χρειάζεται θεραπεία.

Πώς γίνεται η διάγνωση της υπερτροφίας του προστάτη;

Οι κυριότερες εξετάσεις που μας συστήνει ο Ουρολόγος είναι βασικά τρείς:

Η δακτυλική εξέταση-

Η μέτρηση της ροής ούρων-

και το υπερηχογράφημα του προστάτη.

Για πολλά χρόνια πριν την εμφάνιση της σύγχρονης τεχνολογίας η μοναδική εξέταση και όπλο στο οπλοστάσιο του Ουρολόγου ήταν και είναι η δακτυλική εξέταση που σκοπό έχει να εκτιμήσει τον όγκο, μέγεθος του προστάτη και να αποκαλύψει τυχόν ανωμαλίες στο περίγραμμα του και την υφή και πιθανές κακοήθειες.

Απαραίτητη εξέταση που πρέπει να γίνεται τουλάχιστον μία φορά τον χρόνο μετά την ηλικία των 50 χρόνων.

Το υπερηχογράφημα μας προσδιορίζει με ακρίβεια το μέγεθος του αδένα και σχετικά αντικειμενικά, ενώ ακόμα μπορεί να μας δείξει εάν υπάρχει κατακράτηση ούρων , καθώς και την κατάσταση των νεφρών. Η ροή των ούρων είναι μια πιο ειδική εξέταση που μας βοηθά να δούμε σε αδρές γραμμές πως ουρεί κάποιος δηλ. με πόση δύναμη βγαίνουν τα ούρα,, πόση ποσότητα, πόσο χρόνο διαρκεί η ούρηση κ.λ.π. και πραγματοποιείται ουρώντας σε ένα ειδικό μηχάνημα.

Τί γίνεται με την θεραπεία της καλοήθους υπερτροφίας του προστάτη;

Περνώντας τώρα στη θεραπεία θα διακρίνουμε την φαρμακευτική αγωγή και την χειρουργική. Η φαρμακευτική αγωγή εφαρμόζεται για την ανακούφιση των συμπτωμάτων στα αρχικά στάδια, χωρίς ουσιαστικά να καθυστερεί την διόγκωση και την ανάπτυξη του αδένα και την χειρουργική αντιμετώπιση. Όσον αφορά την χειρουργική θεραπεία, εφαρμόζονται πολλές μέθοδοι από την πιο κλασσική δηλ. την ανοικτή επέμβαση (που σήμερα σπάνια πλέον εφαρμόζεται μόνο στους πολύ μεγάλους προστάτες σε ορισμένες δομές κυρίως αυτές που έχουν ένδεια τεχνολογικών μέσων) , την πιο δημοφιλή την διουρηθρική προστατεκτομή, που γίνεται χωρίς τομή από την ουρήθρα με ειδικό όργανο (μαχαιρίδιο) με πολύ μικρό χρόνο νοσηλείας (2- 4 ημέρες) και παραμονής καθετήρα αποτελεί σήμερα την κύρια θεραπεία. Μια από τις ελάχιστα επεμβατικές ,ανώδυνες και αναίμακτες μορφές διουρηθρικής θεραπείας αποτελεί η εξάχνωση του προστάτη με διπολική διαθερμία (video) Με αυτή τη μέθοδο μπορούν να οδηγηθούν στο χειρουργείο με περιοχική αναισθησία μέχρι και ασθενείς που χρησιμοποιούν αντιπηκτικά φάρμακα ,καθώς είναι σχεδόν αναίμακτη χειρουργική και ταυτόχρονα σε υψηλό βαθμό ασφαλής. Ο ασθενής συνήθως χρειάζεται νοσηλεία μόνον 24 ώρες ,ενώ ο καθετήρας παραμένει για λιγότερο από μία ημέρα. Σε αντίθεση με τη θεραπεία με λέιζερ, είναι σαφώς πιο οικονομική μέθοδος καθότι χρησιμοποιεί μόνον φυσιολογικό ορρό. Μπορεί να αντιμετωπίσει πολύ μεγάλους σε μέγεθος προστάτες σε λιγότερο χρόνο χειρουργείου και μεγαλύτερη ασφάλεια, ενώ δεν παρουσιάζει τα μειονεκτήματα της έντονης δυσουρίας την πρώτη μετεγχειρητική περίοδο που παρουσιάζει η θεραπεία με το λέιζερ .Συμπερασματικά είναι μια μέθοδος που απευθύνεται στο σύνολο σχεδόν των ασθενών με καλοήθη υπερπλασία του προστάτη λιγότερο δημοφιλείς που εφαρμόζονται λιγότερο συχνά είναι η αφαίρεση του προστάτη με θερμοθεραπεία ,ραδιοκύματα και πολλές άλλες που ξεφεύγουν από το σκοπό αυτής της συζήτησης .Ένα θέμα που θα ήθελα να αναφερθώ είναι μία συχνή ερώτηση που μου υποβάλλουν οι ασθενείς μου : μετά την αφαίρεση του προστάτη θα έχω σεξουαλική δραστηριότητα όπως πριν ή όχι. Θα ήθελα λοιπόν να διευκρινίσω ότι η επέμβαση για καλοήθη υπερτροφία του προστάτη δεν έχει καμία επίπτωση στην σεξουαλική ικανότητα και λειτουργία.

Συνοψίζοντας θα λέγαμε ότι η υπερτροφία του προστάτη είναι μια πάθηση που αναγκάζει πάνω από τους μισούς άνδρες να επισκεφθούν τον γιατρό, ενώ η οριστική θεραπεία της ακόμα και σήμερα παραμένει η χειρουργική.